Fotografie: Peter Beard, Michael Klinkhamer, Pirelli, Taschen. peterbeard.com
Het is alweer vijf jaar geleden dat de wereldberoemde fotograaf, dagboekschrijver en kunstenaar Peter Hill Beard (19 april 2020) op mysterieuze wijze om het leven kwam. Michael Klinkhamer was in 2012 bij de Beard’s op bezoek in Manhattan en voelde toen al aan dat er meer aan de hand was met Peter Beard, dan wat er zich op het eerste gezicht afspeelde. Toch, in de ban van Beard de hectiek van New York en geconcentreerd op mijn interview plus het balancerend tussen interviewen en fotograferen kon ik toen niet heel duidelijk mijn voorgevoel plaatsen. Genoeg reden om dertien jaar later nog eens terug te kijken naar mijn ontmoeting het opmerkelijke leven, zijn kunst en de tragische dood in 2020 van Beard.
PETER BEARD (b.1938 American)I’ll Write Whenever I Can, Koobi Fora, Lake Rudolf, Kenya, 1965
Voor wie onbekend is met Peter Beard is het goed om te weten dat hij niet alleen wereldberoemd was door zijn foto’s en foto collage kunstwerken maar dat Beard bekend stond als een ‘American Icon’
Het soort Amerikaan dat in de States wordt betiteld als een WASP. (Blanke Angelsaksische Protestant) Waar bijvoorbeeld Tommy Hilfiger en Michael Kors enorm naar tegenop keken en hun ‘true blue American fashion fortuin’ mee gemaakt hebben.
Quasi-aristokratische schelm
Peter Hill Beard (1938-2020) was een erfgename en deel van een elite groep families die vaak worden beschouwd als de meest dominante, bevoorrechte en invloedrijke personen in de Amerikaanse samenleving. The Rockefellers, Kennedy, The Vanderbilt, en zo verder. In het geval van Peter Hill Beard betekende het dat zijn familie de Beard’s hun gigantische rijkdom hadden vergaard in de 19de eeuw in het bouwen van havens en handelshuizen in Brooklyn-N.Y. en de Hill’s met name James Jerome Hill (1838-1916) met de aanleg van meerdere spoorwegen door Noord- Amerika.
Peter Beard was als kind al bovengemiddeld geïnteresseerd in de natuur en fotografie en wist op jonge leeftijd te ontsnappen aan een opgelegd keurslijf om als bankier of industrieel te moeten leven. Zodra hij de kans kreeg op 17 jarige leeftijd om met de kleinzoon, Quentin Keynes, van niet minder dan Charles Darwin naar Afrika te reizen, was hij voorgoed ontsnapt en verloren aan het ‘Out of Africa’ avontuur. Op jonge leeftijd las hij het boek ‘Out of Africa’ en reisde naar Denemarken om daar de auteur Karen Blixen te ontmoeten en haar plechtig te beloven om de ondergang van de eens “oneindige” Afrikaanse bush vast te leggen. Zijn boek ‘The End of the Game’ is dan ook opgedragen aan Karen Blixen.
Peter Beard meeting Karen Blixen 1961. Blixen is the author ‘Out of Africa’
Oh, ja, er was nog een dingetje. Peter Beard was een uitzonderlijk knappe vent. Vrijwel iedere vrouw viel voor zijn uiterlijk, zijn verhalen over Afrika en zijn aanspraak op een familie fortuin. Eenmaal als contract modefotograaf voor Vogue en nog wat modetijdschriften was er geen houden meer aan voor Beard.
Gekooid Beest in 2012
Vanuit een andere kamer hoor ik gelach en een donderende stem – mijn ontmoeting met Peter Beard begint net zo naadloos als de hereniging met een oude verloren maat. We schudden elkaar de hand, besluiten een sigaret te roken en een zelfgemaakte Bloody Mary te drinken, om in dat goede gevoel te komen, volgens Beard. “Thank god for smoking,” lacht Beard, terwijl hij een sigaret opsteekt.
Terwijl ons gesprek spontaan begint en ik mijn al eerder bij zijn vrouw Nejma Beard vooraf ingeleverde vragen één voor één afdraai, krijg ik toch wel een beetje een vreemd gevoel als een bij het ons gesprek aanwezige “house friend” zich een paar keer met ons gesprek bemoeit en Peter Beard of corrigeert of hem bepaalde woorden in de mond legt of bepaalde uitspraken van Beard wil verdraaien.
Wat mij toen in 2012 niet meteen duidelijk was, maar jaren later wel, namelijk dat Beard door zijn leven vol ‘drugs, sex en rock and roll’ inmiddels een “gevangenen” was geworden en door zijn vrouw en directeur van de Peter Beard studio Nejma, letterlijk aan de ketting lag. Dit alles om hem zogenaamd tegen zichzelf en zijn familie te beschermen. Beard was namelijk dol op het nachtleven in New York, mooie vrouwen en drugs. Het gehele verhaal en de achtergrond van Peter Beard en zijn relaties is te lezen in het boek ‘Wild’.
In het kort komt het erop neer dat toen ik Beard ontmoette, ik redelijk neutraal het gesprek inging en hem toen zag als een bijna mythische figuur. Knap, rijk, vrij en een geniale succesvolle fotograaf, schrijver en kunstenaar.
Naarmate ik hem beter leerde kennen en bestudeerde, realiseerde ik me en vertelde hij mijzelf, eerlijk dat hij gewoon een totale ‘freak’ was. Een ‘fulltime’ escapist met een polaire stoornis. Iemand die vrouwen letterlijk opvrat en in hun tedere vlees beet gewoon voor de smaak van zoet warm geil bloed. Hij was iemand die olifanten of leeuwen in de Afrikaanse bush uitdaagde om op het laatste moment weg te springen bij een aanval en daarbij anderen in levensgevaar bracht. Alles voor de kick, toch? Wanneer ik hem toen vroeg waarom hij in eerste instantie modefotograaf was geworden antwoordde hij direct en eerlijk;
“Escapisme, ik ben niet meer dan een fulltime escapist, echt waar!”
“Ik begon met modefotografie om dichtbij de mooiste meisjes van mijn universiteit (Yale) te kunnen zijn.” Mijn God, wat hield ik van die prachtige meisjes! Die schoonheden!
Uiteindelijk kreeg ik mijn eerste grote opdrachten voor Vogue in 1965 – Diana Vreeland was mijn hoofdredacteur, een geweldige, uitzonderlijke vrouw. Niets is te vergelijken met die ijspegel die Vogue nu runt. Ik stond jarenlang onder contract bij Vogue. Ze publiceerde mijn eerste shoot met het model Veruschka over 14 pagina’s.
De kleding die ze droegen tijdens de mode shoots, interesseerde me nooit zo. Hoe minder hoe beter, zou ik zeggen. Het is in feite seksualiteit dat ik fotografeer. Vrouwen zijn inderdaad authentiek. Steeds weer word ik getroffen door hun kracht en natuurlijke verschijning. De authenticiteit van vrouwen. “Dat is eigenlijk alles wat er nog over is in de natuur.”
Peter Beard was als Tarzan met een camera.
Zijn fotografie ging veel verder dan mooie en spannende plaatjes alleen. Ze vertellen een complex en spannend stripverhaal waarbij je oneindig zelf je wilde fantasie op los kan laten. Zijn foto’s en teksten eromheen, gekrabbeld en met bloedspetters, brengen vele vragen en kijk momenten met zich mee.
Ze verraden een diepere en vaak lugubere maar ook excotische, onbekende wereld van duisternis en de energie van ongetemde wilde lust.
Beard’s missie was het observeren van tribale, territoriale, primitieve en dierlijke gedragingen. In zijn 2009 Pirelli kalender zien we zijn visie groots terug als hij zijn modellen o.a. Lara Stone en Rianne ten Haken tot het uiterste drijft.
“Het waren behoorlijk heldhaftige meiden, tijdens de Pirelli-shoot. Dat moet ik toegeven,” vervolgt Beard. “Ze schreeuwde als varkens in het vliegtuig onderweg naar de locaties, maar ze hadden ook veel moed en geduld. Super professionele modellen! Die olifanten op de foto’s zijn echt groot! “En ze kwamen heel dichtbij.”
Sterven als een oude Olifant
Voor de meesten was Beard een charismatische, groter dan levensgrote figuur, een immer feestvierende rokkenjager wiens gedurfde, subversieve kunst een zekere dekmantel bood voor de manier waarop hij leefde. In overlijdensberichten werd hij geclassificeerd als een Tarzan, een weelderige playboy, een bad-boy bon vivant. Hij werd geprezen om het breken van regels en het verleggen van grenzen, zijn privilege als avonturier en kunstenaar. Zijn aantrekkingskracht en enorme levensvreugde werden geprezen als zijn kenmerkende eigenschappen.
Beard was ook altijd de man die het einde der tijden voorspelde. Zijn belangrijkste boek ‘The End of the Game’ uit 1963 gaat over de massale sterfte van olifanten in Kenia door overpopulatie en het effect van begrensde natuurparken. Volgens Beard stond de mensheid precies eenzelfde lot te wachten. Zijn lijfspreuk was “Overpopulatie leidt tot stress en massale sterfte”.
Het perspectief als van een vraatzuchtige krokodil.
In maart 2020 toen onze wereld in een krankzinnige Covid-19 angst werd gedreven woonde Beard in feite afgezonderd en afgestoten van zijn vrouw en kind op zijn landgoed in Montouk op Long Island. Alleen en lijdend aan een vorm van dementie na twee hersenbloedingen zag Beard zijn dystopische voorspellingen over de mensheid gewaar worden.
Wat er precies is gebeurd in die laatste dagen zal altijd een raadsel blijven maar het feit is dat wanneer een oude olifant aanvoelt dat hij een last voor de kudde is geworden, dan zal hij zich afzonderen en rustig de ‘bush’ inlopen om daar te sterven. En zo ging het ook met Peter Beard. Hij was aan het einde gekomen en had een massale pandemie al jaren geleden voorspeld en besloot te verdwijnen. Na weken van zoeken door de lokale politie met hulp van helikopters en infrarood beeld bleek hij opgegaan te zijn in rook. Totdat een lokale buurman en jager die het gebied goed kende het lichaam van Peter Beard aantrof verborgen onder laag struikgewas. Zijn dood werd officieel vastgesteld op 19 april 2020.
