Duurzame luxe volgens John Hardy
Bali, Ubud. Het is opmerkelijk stil in en rondom de fabriek. En dat terwijl er maar liefst zeshonderd mensen aan het werk zijn. Hoe dat kan? Omdat de sieraden van John Hardy allemaal met de hand worden gemaakt. D
at is bijzonder, en daar komt bij dat in de ‘Haute Joaillerie’ nog maar weinig grote juwelenhuizen zó groen denken en opereren, als John Hardy dat doet. Michael Klinkhamer reisde af naar Bali om de man achter deze groene revolutie, de eigenzinnige John Hardy, te ontmoeten.
John Hardy, Canadees van geboorte, was één van die duizenden hippies die midden jaren zeventig naar Bali kwam om kraaltjes te rijgen op het strand.
Compleet verliefd op het eiland besloot hij te blijven. Om brood op de plank te krijgen ging hij in de leer bij lokale Balinese zilversmeden en werd zelf zilversmid. Een goede keus, want inmiddels verkoopt het merk John Hardy in 22 landen en genereert het een omzet van ongeveer 130 miljoen dollar per jaar.
John Hardy-sieraden worden voornamelijk in de grote warenhuizen in de Verenigde Staten verkocht, maar ook in Parijs, Londen en Dubai. Drie jaar geleden gaf hij de leiding over aan hoofdontwerper Guy Bedarida en zakelijk leider Damien Dernoncourt, maar nog altijd is hij zeer persoonlijk betrokken bij het bedrijf. Daarnaast gebruikt hij zijn tijd om zich in te zetten voor iets heel anders: het behoud van het klimaat én het oprichten van een ‘Green School’, Hardy’s nieuwe droom…
In de omgeving van het kunstenaarsstadje Ubud rijden we langs de beroemde sawa’s: de iconische, terrasvormige rijstvelden die zo kenmerkend zijn voor dit vruchtbare gebied. Wanneer onze chauffeur aangeeft dat we bij de fabriek zijn aangekomen, kijk ik om me heen. De sfeer doet me denken aan een rustig dorpje met scharrelende kippen en varkentjes. Overal om mij heen is het waanzinnig groen: in de velden zie ik rijst planten en gewassen staan. Grote Balinese vlaggen – enorme, felgekleurde vaandels op Bali genaamd ‘Umbul Umbul’ wapperen uitbundig in de warme tropische wind.
Handgemaakte sierraden van John Hardy
Samen met een medewerkster van John Hardy, loop ik over eeuwenoude rotsblokken. Ze vormen een pad vormen tussen de zeer opvallende organische gebouwen, die volledig uit bamboe zijn opgetrokken; ze zijn bedekt met Alang-Alang, een soort gras. Heel bijzonder is de John Hardy-showroom, die als een Balinese versie van het Opera House in Sydney, alle aandacht trekt. En overal omheen liggen de rijst- en groentepercelen, want ieder stukje vruchtbare grond wordt benut. Het geheel maakt een gemanicuurde indruk, met veel oog voor detail.
We verlaten het pad en dalen af naar de plek waar de John Hardy sieraden worden gemaakt. Door honderden snelle handen wordt hier – in stilte en met uiterste precisie – gewerkt. Groepjes mannen en vrouwen werken gezamenlijk en componeren ieder een eigen detail, dat op een andere tafel in elkaar wordt gezet. Sommige sieraden vergen veel tijd, zoals urenlang vlechtwerk van het edele zilverdraad materiaal.
Het John Hardy design team
Aan de basis van deze sieraden staat het John Hardy- design team, dat onder leiding staat van Guy Bedarida, die we spreken in zijn design studio. Deze Fransman heeft zijn sporen verdiend bij onder andere Van Cleef & Arpels, waar hij hoofdontwerper was. Een decennium geleden merkte John Hardy hem op en vroeg hem eens te komen kijken op Bali. Bedarida had geen idee wat hem te wachten stond: ‘Ik was enorm verrast. Balinezen zijn opmerkelijk creatieve mensen. Het eiland heeft een grote culturele historie en natuurlijk een heerlijk klimaat.’ Guy nam ontslag van zijn design baan in New York en vertrok naar Bali. Hij is nu creatief directeur en hoofdontwerper en sinds 1999 bij John Hardy.
De huidige lijn van John Hardy-juwelen is volledig van zijn hand. ‘De lijn is in balans, zeer high end met meer kostbare edelstenen en heeft een nog meer Balinees traditioneel en ecologisch verhaal.’ Guy vindt dat erg belangrijk. Zijn manier van werken staat niet alleen in harmonie met de mensen die het maken, maar ook met de directe omgeving. Guy: ‘Het is een manier van leven en van werken die sterk in de Balinese cultuur is gevestigd. Al eeuwenlang wordt hier rekening gehouden met de balans, de harmonie, de ziel. Onze sieraden hebben dan ook een persoonlijkheid, een ‘soul’.’ Guy begint met een ontwerp op papier. Met zijn Balinese mensen werkt hij deze schets vervolgens verder uit. ‘Onze vakmensen zijn zo ontzettend goed. In handsnijwerk en in zilver- en goud bewerkingen.’
‘Na iedere verkoop worden er bamboeplanten aangeplant’
De filosofie van John Hardy sierraden
Dat vakmanschap gaat eeuwen terug; voorheen waren er wel tachtig vorstendommen op Bali, met daarbij een leger van traditionele vakmensen en kunstenaars. Guy: ‘Tot op de dag van vandaag is dat vakmanschap doorgegeven van vader op zoon. Onze filosofie is om op die manier een prachtig sieraad te maken, volledig met de hand.’ Met als resultaat: sieraden van hoge kwaliteit, gemaakt met de hand in combinatie met mijn eigentijdse ontwerpen. ‘Precies dat is de kracht van John Hardy.’
Het is een aanpak die aanslaat. Wereldwijd zijn de reacties van klanten overweldigend en maakt het bedrijf in korte tijd een enorme groei door. Zo dringt John Hardy door tot in het hoogste segment van de juwelenwereld. Anders dan haar concurrenten is de wijze waarop dit succes wordt waargemaakt: ‘Feel good & do good’. Denk aan de CO2 emissiecompensatie, die volledig is geïmplementeerd binnen een klantvriendelijk programma, waarbij bijvoorbeeld na iedere verkoop bamboeplanten worden aangeplant op lokaal niveau.
Dagelijks biologische maaltijden
Ook voor de medewerkers van de fabriek is de ‘groene’ mentaliteit merkbaar, zoals blijkt tijdens de schaft. Het voedsel dat op velden rondom de fabriek groeit, wordt voor alle medewerkers en bezoekers dagelijks bereid door ‘chef’ Ngurah Suteja tot een zalige, biologische maaltijd. Zo wordt er hier iedere dag en door iedereen gezamenlijk gezond gegeten.
Deze manier van samen werken en samen eten in de fabriek is ontstaan tijdens de economische crisis in Indonesië (1997-1998), toen er een reële dreiging ontstond van een voedseltekort voor de bevolking. John Hardy besloot om zelf voedsel te (laten) planten.
Dankzij deze aanpak werd de sfeer en interactie tussen werkers, ontwerpers en de directie hecht. De biologische lunch is meer dan voortreffelijk. Als ik aanschuif, staan de Balinese gerechten prachtig opgesteld en worden ze geserveerd op palmbladeren. Ik geniet, en het valt op dat we hier op Bali in een ruim internationaal gezelschap zijn.
Green School-Bali
En dan is het zover: we mogen John Hardy ontmoeten voor een persoonlijk gesprek. Hiervoor hebben we afgesproken op de naburige campus van zijn eigen en unieke ‘Green school’. Op dat moment weet ik nog niet wat dat precies is. John Hardy is relaxed gekleed in een Sarong met een poloshirt en loopt op sandalen. ‘Hello, I’m John. Volg me maar en kijk lekker rond.
Ik heb net een bezoek gehad van afgevaardigden van Holiday Inn en Hilton hotels, die willen ook graag zien hoe we hier met het milieu omgaan.’ Het is duidelijk, dat dit voor John Hardy, een belangrijk onderwerp is. Vol enthousiasme steekt hij van wal.
‘‘Je kunt het niet maken om tropische bomen te kappen en er cement en beton te storten. Bamboe is het enige materiaal wat we onze kinderen kunnen beloven.“
Weg met beton en weg met de airco.’ Volgens John heeft bamboe enorme potentie: het is prachtig veelzijdig en snelgroeiend materiaal. John: ‘We werken bij de John Hardy fabriek en hier op de ‘Green School’ aan een carbon vrije footprint. En om duidelijk te maken wat er echt nodig is in deze wereld, moet je met onderwijs beginnen.
‘Kinderen hebben de toekomst, hier studeert en werkt een nieuwe generatie’
Op de ‘Green School’ wordt er op revolutionaire wijze gebouwd: de gebouwen zijn recyclebaar. Het hoofdgebouw bestaat uit drie etages en is waarschijnlijk het grootse bamboegebouw van Azië. John: ‘We bedenken nieuwe constructies, die onze studenten inspireren. Want wanneer je naar school gaat, moet je wel geïnspireerd worden. Een gevoel van grootsheid ervaren, niet van middelmaat.’
De leerlingen van de school, zo’n 150, zijn merendeels afkomstig uit twintig verschillenden landen. Ze verblijven permanent op Bali. Daarnaast zitten er Balinese kinderen uit de buurt op school. John: ‘Veel van de lokale kinderen kunnen hier studeren dankzij een door ons opgezette studiebeurs.’
De vijfentwintig leerkrachten zijn stuk voor stuk ‘topmensen uit het onderwijs en uit het bedrijfsleven.’ Dat belooft wat: ‘We onderwijzen op het niveau van Cambridge International Certificate, aangevuld met meer praktische leerstof. Denk aan het bouwen en ontwerpen van bamboehuizen, het verbouwen van gewassen en het genereren van alternatieve energie.’
Doel van de school is om volledig onafhankelijk te worden van fossiele brandstoffen en “off the grid” te gaan, door gebruik te maken van zonnepanelen en hydro-energie. John: ‘Deze tijd vraagt om nieuwe inzichten en oplossingen. Ik wil mijn kinderen een kans bieden om op te groeien als bewuste mensen. Ook dat leren ze hier.’
Voor John Hardy is ‘groen’ leven een reële mogelijkheid. ‘Maar je moet het dan ook wel doen, ook wanneer het je even niet goed uitkomt.’ Wanneer aan het eind van de middag de moessonregens, hun dagelijkse verfrissende bui over ons uit dreigen te storten, vraag ik John tijdens het afscheid wat hij hoopt dat de Balinezen over hem zullen zeggen.
‘Dat ik een van de eerste was die inzag, dat de manier van leven op Bali de toekomst is. En niet het verleden!’
En over de John Hardy juwelen? ‘Dat is een stuk eenvoudiger,’ antwoordt hij lachend. ‘Doe ze om, doe ze nooit meer af en geniet iedere minuut.’
Voor meer informatie over John Hardy of The Green School: www.johnhardy.com
www.greenschool.org