Hij Jan Cremer
by Klinkhamer Productions
Schrijver en schilder Jan Cremer verscheen in 1964 met zijn baanbrekende eerste boek ‘IK JAN CREMER’
Foto-essay en diepte-interview over schrijven, schilderen, leven en religie.
44 pagina’s van Klinkhamer bestaande uit archief gecureerde foto’s van fotograaf Wim van der Linden en Klinkhamer tussen Amsterdam en Umbrië.
Een must have voor de liefhebbers van de “mysterieuze Cremeriaanse flip stand”.
Geloof dat iedereen die iets van Jan Cremer gelezen heeft en met name zijn inmiddels 58 jaar oude eerste boek IK JAN CREMER (1964) er een bijzondere persoonlijke ervaring mee heeft.
In 2020 beschrijft bijvoorbeeld Özcan Akyol zijn Cremer ontmaagding als volgt;
“Eenmaal in de zoveel tijd komt er een boek langs dat een mensenleven voorgoed verandert. Dat gevoel staat gelijk aan de roes van een intense drug.” Geloof best dat het lezen van Ik Jan Cremer voor een immigranten zoon dezelfde uitwerking heeft als voor het gros van de Nederlandse bevolking in de vroege jaren ‘60.
Zelf was ik vijf jaar oud als ‘Ik Jan Cremer’ verschijnt.
Tegen de tijd dat ik bij het spelen bij vriendjes in de boekenkast een exemplaar van Cremers ‘MADE IN THE USA’ te pakken had was ik 10 jaar oud.
Mijn ouders hadden geen boekenkast en al helemaal geen Jan Cremer boek in huis. Bij een vroeg volwassen vriendje met progressieve ouders keken we met rode oortjes naar de tieten fotobijlage van enkele honderden borsten, tietjes en prammen (grote borsten) en lazen we over condooms met kauwgomsmaak in ‘Made in the USA, een pop art porno boek. Weer wat later, tijdens mijn Montessori lyceum periode was ik dikke vrienden met de zoon van Simon Vinkenoog, ‘de Ongebakken Deegsliert’ volgens Cremer. Bij Simon Vinkenoog over de vloer ontmoette ik de uiterst vriendelijke fotograaf en cineast Wim van der Linden, broer van Simon’s ex vrouw Reineke en de fotograaf van de nu legendarische coverfoto van ‘Ik Jan Cremer’. Eerlijk gezegd hield ik me daar toen totaal niet mee bezig, we konden bij Vinkenoog doen en laten wat we wilde en er gebeurde altijd van alles, de nachten waren lang en met de duizenden boeken en muziek verzameling van Simon onder handbereik droomde ik van verre reizen in een roes van goede hash en het ‘On the Road’ van Jack Kerouac.
WORKING CLASS HERO
Net terug van een lange en daarna definitieve periode tot 2020 in Cambodja werkte ik weer even in Nederland (2011) voor een van mijn oude opdrachtgever het autoblad Carros. Toen de hoofdredacteur mij vroeg om een foto te maken van Jan Cremer voor een rubriek over kunst, cultuur en natuurlijk auto’s, ging er een schok van, spanning, herkenning en het echte thuiskomen door mij heen. Natuurlijk wilde ik dat en nog sterker, ik stond erop dat ik die klus zou doen!
Dit was gepland in de tijd van ArtZuid 2011 een schitterend initiatief waarbij Jan Cremer als gast curator de halve Apollolaan mocht inrichten met zijn keuzes van mondiale moderne kunst. We besloten op mijn voorstel om in het naburige Hilton Hotel af te spreken met de journalist van het autoblad Carros en die zou ook voor de gelegenheid ook een Harley Davidson motorfiets regelen voor de foto’s.
Alles viel positief tot elkaar die dag in Augustus 2011.
Mijn voorstel om af te spreken in het Hilton hotel met hun heerlijke tuin aan het water was perfect. Jan Cremer hield op dat moment een solo expositie in de lobby van het Hilton en vertelde dat hij na het succes van zijn eerste boek een jaar lang in het Hilton hotel had gewoond en dat er begin 2012 een Jan Cremer suite permanent in het Hilton beschikbaar zou zijn. De juiste toon was gezet.
Na het interview gesprek met de journalist van het autoblad was het dan eindelijk mijn beurt om een ‘sensationele’ foto te maken. Daarbij was de link met de Harley Davidson motorfiets natuurlijk snel gemaakt. Met Jan Cremer ARTZUID kunst op de achtergrond. Eigenlijk had ik zelf een hoop vragen aan Cremer maar als fotograaf wordt je verwacht heel stil te zijn en na een uur gesprek van de journalist, binnen 10 minuutjes een meesterlijk foto af te leveren. Maar daarover later meer.
‘Dodgers Press Syndicate’.
De originele cover voor Ik Jan Cremer, met Harley gemaakt door fotograaf Wim van der Linden was ook geschoten op straat. In de Raphaëlstraat, hoek Gerrit van der Veenstraat tegen een muur met een wit bedden laken, op nog geen 400 meter verderop in 1963. Cremer en Wim van der Linden kende elkaar net een jaar. Van der Linden was aankomend cineast en fotograaf en samen met Cremer hadden ze een pers bureau opgericht ‘Dodgers Press Syndicate’.
Cremer en van der Linden maakte in die tijd ‘62-’64 allerlei reportages voor de Haagse Post.
Ook daarover later meer.
Na het verschijnen en het succes van Ik Jan Cremer in 1964 is ineens alles anders en vertrekt Cremer als snel daarop naar de USA. Wim van der Linden en Cremer werken daarna nog wel tien jaar regelmatig samen.
Fotoshoot op de Apollolaan
Terug naar de Apollolaan in 2011 waarbij ik als fotograaf heb te maken met een inmiddels legendarische schrijver, kunst schilder en nationaal fenomeen.
Cremer is dan inmiddels 71 jaar en wel zo verstandig om niet oerend hard op de Harley over de Apollolaan te gaan razen terwijl ik actiefoto’s maak. Dus dat gaan we niet doen. Hij is onder de indruk van de fiets maar laat het bij erop gaan zitten en voor mij te poseren.
Vraag me niet hoe vaak hij al eerder is gefotografeerd in de geest van de iconische coverfoto op een Harley, maar dat kan mij en ook Cremer niets schelen. Verder hebben we de vrouw van Jan, de altijd charmante Babette Cremer, een voormalig top fotomodel op de set.
In de sfeer van het autoblad voldoe ik aan de ‘glossy’ uitstraling en uitvoering van de fotografie. Jan Cremer heeft er ook best lol in, hij ziet er goed gebruind uit en staat weer volop in de nationale media belangstelling.
Voor de fotoshoot heb ik mijn portable fotostudio opgezet en gebruik twee flitsers om onder het donkere bladerdak van de Apollolaan een goed licht te plaatsen. De uiteindelijk gepubliceerde foto heb ik achteraf ook nog in een soort zwart wit/kleur bewerking afgeleverd en die is als full-spread over twee pagina’s geplaatst. Nu zijn we alweer twaalf jaar verder en hier in dit Jan Cremer Magazine ben ik in staat om de fotoshoot van toen nog eens te publiceren.Na afloop was ik toen zeer tevreden maar toch knaagde er nog iets aan me.
Vragen en antwoorden.
Was het niet zo dat Jan Cremer ook voor de Haagse Post had gewerkt?
Was Michael Klinkhamer niet vanaf de jaren ‘86 en negentig de vaste ‘cover’ en portretfotografen van het nu inmiddels gefuseerde weekblad HP/de Tijd? Had Klinkhamer niet kort geleden een groot spraakmakend artikel geschreven en de fotografie gedaan over kunst kannibaal Peter Klashorst en de Khmer Rouge in Cambodja voor HP/de Tijd?
Aan het einde van die mooie zomer in 2011 mocht ik exclusief voor HP/de Tijd uitpakken met een groot interview en fotografie met Jan Cremer in Italië.
De afspraak vervolgens was dat ik November 2011 naar Umbrië in Italië zou komen om daar in zijn Italiaanse huis-atelier en in zijn geliefde omgeving een interview zou afnemen en foto’s maken om dat inmiddels weer terug in mijn studio in Cambodja uit te schrijven voor het dubbeldikke kersteditie 2011-2012 van HP/de Tijd.
Cremer bekend zijn liefde voor de maagd Maria in Umbrië.
Bekende personen zoals Jan Cremer zijn zich zeer bewust van de camera en daardoor geneigd om een voor hen gemakkelijke pose aan nemen. Voor Jan Cremer is dat over het algemeen, zelf verzekerd, stoer en cool en een beetje nors kijkend. Terwijl hij overkomt als über cool is het toch vooral humor en vrolijkheid, lekker eten en goede wijn en gezelligheid dat hem gelukkig maakt.
Heel af en toe was ik in staat om die spontane momenten vast te leggen. Humor is een groot deel van zijn persoonlijkheid. Maar constant lachen voor de foto is ook weer niet ‘cool’.
Wat me het meeste bijstaat is dat Cremer precies is zoals je over hem leest en dat de vele overdrijvingen en bepaalde grootpraat uit zijn boeken ook waar blijken te zijn.Hij schreef een onverbiddelijke bestseller, hij was een cultuurbarbaar met verf en kwast, zwierf over de zeven zeeën en lag in de armen van Hollywood vamp Jayne Mansfield.
Ik denk dat Özcan Akyol dat bedoelde met de roes van een intense drug. Boeken als een opwekkend pepmiddel.
Tijdens ons intieme gesprek in de katholieke kerk ontboezemde Jan Cremer spontaan zijn liefde voor de maagd Maria aan mij, terwijl het goddelijke licht door de kerk Jan omspoeld en een zwerm engelen aan de wand toekeken.
Ja, echt waar, ik heb hier in dit blad de foto’s gepubliceerd om het te bewijzen. Een verslag van onze twee dagen en een gezellig diner uit 2011 in Umbrië, het Etrurië van Jan Cremer uitgewerkt in Phnom Penh Cambodja is in het magazine in zijn volledigheid te lezen en in te zien.
Zes pagina’s in een weekblad deed toen eigenlijk geen recht aan zijn verhaal en aan mijn foto’s. In het exclusieve ‘Cremer Magazine’ van 44 pagina’s kan dat wél.
Cremer Magazine 2023 Samenstelling, Fotografie en Tekst
Michael Klinkhamer © all right reserved
Met dank aan Jan Cremer
Archief foto’s Wim van der Linden
Wim van der Linden/Copyright©
CINC HELVETIA AG